كاخ موزه سعدآباد در دامنه البرز، بين ميدان تجريش و دربند، در ضلع جنوبي ميدان دربند ساخته شده است و از شرق به خيابان دربند، از غرب به سعدآباد و زعفرانيه و از جنوب به نظاميه منتهي ميشود.
مساحت فعلي سعدآباد در حدود 400 هكتار است. ساخت آن به درخواست رضا شاه پهلوي به منظور تهيه محلي ييلاقي براي خود انجام گرفت. امير لشكر خدايار باغ بزرگي را در كرج براي اين امر در نظر گرفت و قرار شد فردي به نام كشتكار از سوي رضا شاه باغ را رؤيت كند. اما اين فرد به شاه پيشنهاد كرد تا ييلاق سعدآباد را خريداري كند. در آن زمان اراضي سعدآباد متعلق به سردار اعظم بود. حدود 4000 مترمربع مساحت و دو عمارت بيروني و اندروني داشت كه توسط رضا رفيع براي رضا شاه خريداري شد.
بعد از خريداري سعدآباد از سردار اعظم تپه عليخان والي نيز از پدر سرتيپ والي به مبلغ 7000 تومان خريداري و سپس كاخ شهوند (سبز) بر آن بنا شد. بعد از مدتي باغهاي نيمه ويران ديگري، توسط افراد رضا خان، از صاحبان آنها خريداري و به تپه علي خان وصل شدند و به تدريج باغ سعدآباد فعلي به وجود آمد. در باغ سعدآباد، در مجموع، 14 كاخ ساخته شده است. از اين ميان پنج كاخ بزرگ و بقيه به نسبت كوچكتر هستند. قديميترين آنها كاخ شهوند و بزرگترين آنها كاخ سفيد است. كاخ سعدآباد داراي 180 هكتار جنگل طبيعي، چشمه سارها، باغستان، گلخانه و ... است.
نگارخانههاي موجود در كاخ سعدآباد بيشتر در كاخهاي اختصاصي فرزندان محمدرضا شاه احداث شده و معماري آنها به سبك بناهاي امروزي است.
كاخ دو طبقه شهوند تنها كاخي است كه نماي آن به طور كامل از بيرون پيدا است. اين كاخ در زمان سردار سپهي، در دامنه كميز دره، روي تپه عليخان والي ساخته شد. ساخت اين كاخ درسال 1301 ش شروع شد و درسال 1307 به پايان رسيد. استاد جعفر كاشاني طراح و معمار كاخ بوده و در تزيين آن از هنرمندان و استادان ايراني بهره گرفته شده است. طبقه زيرين آن شامل چند زير زمين و طبقه بالاي آن داراي يك سالن بزرگ آينه كاري است. آينه كاري را جعفرخان معمار انجام داده است. آنچه از شاه در اين سالن به جا مانده يك ميز و صندلي و زير سيگاري او است. طرف راست سالن آينه دو اتاق وجوددارد كه يكي از آنها اتاق كار بوده است. ديوار اتاق يك متر ازاره خاتم كاري دارد كه از جمله زيباترين خاتم كاريهاي جهان محسوب ميشود. بالاي خاتم كاري قطعه نقاشياي با رنگ و روغن ديده ميشود. اتاق طرف راست نيز اتاق انتظار است.
ادامه مطلب